Bugün, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü’nde, engelli bireylerin yaşadığı zorluklara dikkat çekmek ve rapor alma süreçlerinde karşılaştıkları mağduriyetleri dile getirmek üzere bir araya geldik. Bu özel günde, engelli bireylerin toplumsal hayatta daha fazla yer alabilmesi için sesimizi yükseltiyoruz.
Engelli bireyler, hayatın her alanında eşit haklara sahip olmalıdır. Ancak, sağlık raporu, özel eğitim değerlendirme kurulu (RAM) raporu alma süreçleri ile kimi bürokratik engeller nedeniyle engelli bireyler ciddi anlamda mağdur olmaktadır. Rapor alma süreci, engelli bireylerin sosyal haklardan faydalanabilmesi, eğitim ve istihdam imkanlarına erişim sağlaması açısından kritik öneme sahiptir. Ancak mevcut sistem, birçok engelli bireyin ihtiyaç duyduğu destek ve hizmetlere ulaşmasını zorlaştırmaktadır.
Bu bağlamda, yaşanan mağduriyetlerin başlıca sebeplerini şu şekilde sıralayabiliriz:
1. Uzun Bekleme Süreleri ve branş doktoru eksikliği: Engelli raporu almak için hastanelerde bekleme süreleri, Hatay da Çocuk Nöroloji doktorunun olmaması birçok bireyi çaresiz bırakmaktadır. Engelli bireylerin sağlık raporu çıkarmak için başvurduğu hastanelerde uzman doktor eksikliği nedeniyle il içi veya il dışında farklı hastanelere yönlendirilmektedir. Bu durum zaten zor günler geçiren engelli bireyler için ek bir stres kaynağı olmaktadır.
2. Bürokratik Engeller: Rapor almak için gereken belgeler ve süreçler, çoğu zaman karmaşık ve anlaşılması güç olmaktadır. Engelli bireyler, bu süreçlerde sıkça bilgi eksikliği yaşamaktadır.
3. Farklı Uygulamalar: Farklı hastaneler, Rehberlik Araştırma Merkezleri ve kurumlar arasında uygulama farklılıkları, engelli bireylerin eşit hizmet almasını engellemektedir. Bu durum, adalet anlayışına da aykırıdır.
4. Rehberlik Araştırma Merkezi (RAM) Uygulamaları: Engelli bireylerin özel eğitim ve rehabilitasyon hizmeti alabilmesi için RAM müdürlüklerinden rapor almaları gerekmektedir. Kolaylaştırıcı olması gereken bu merkezlerde kimi zamanlar sorunlar yaşanmaktadır. Örneğin Dörtyol RAM inceleme yaptığı bireyin rapor yazım sürecini haftalarca geciktiriyorken Kırıkhan RAM incele yaptığı 5 engelli bireyin yaklaşık 1 ini özel eğitim ve rehabilitasyon sürecinin dışına itmektedir. Bu durum kabul edilebilir bir durum değildir. Halbuki engelli bireylerin mutlu olduğu ve gelişme göstereceği yegâne yerlerden birisi özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleridir.
5. Sosyal Destek Alan Bireylerin Karşılaştığı Sorunlar: Engelli bireyler sağlık raporları ve ekonomik durumlarına göre sosyal yardımlar alabilmektedir. Ancak deprem nedeniyle arşivlerini kurtaramayan kimi kurumlar sağlık raporların aslını engelli bireylerden aldıkları halde yeniden sağlık kurulu raporlarının aslını istemekte ve getirmeyenler için de engelli maaşlarının kesileceğini bildirmektedirler. Engelli bireylerden kaynaklanmayan sorun nedeniyle engelli bireylerin maaşlarının kesilmesi mağduriyet yaşatmaktadır.
Bu nedenle, yetkilileri ve ilgili kurumları, engelli bireylerin yaşam kalitesini artıracak düzenlemeler ile rapor alma süreçlerini kolaylaştıracak düzenlemeler yapmaya çağırıyoruz. Engelli bireylerin haklarının korunması ve yaşam kalitelerinin artırılması için:
- Rapor alma sürecinin hızlandırılması,
- Özel eğitim ve rehabilitasyon haklarının ellerinden alınmaması,
- Bürokratik engellerin azaltılması,
- Bilgilendirme ve rehberlik hizmetlerinin artırılması,
- Eşit hizmet sunumu için standart uygulamaların hayata geçirilmesi gerekmektedir.
Unutulmamalıdır ki, engelli bireyler de bu toplumun ayrılmaz bir parçasıdır. Onların haklarına saygı duymak, toplumsal bir sorumluluktur. Bugün, engelli bireylerin sesini duyurmak için bir araya geldik. Tüm engelli bireylerin dünya genelinde eşit haklara sahip olduğu bir geleceği umut ediyoruz.
Saygılarımızla,
Sait Karataş
Hatay Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Kurumları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı
Mustafa Kayışkanat
Kırıkhan Engelliler Derneği Yönetim Kurulu Başkanı
